Σοβαρά προβλήματα και εκπαιδευτικές ανισότητες στην εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης

Η ελληνική κοινωνία συνταράσσεται από την πρωτοφανή πανδημία  που πλήττει την Ευρώπη και όλες τις χώρες του κόσμου. Το κλείσιμο των σχολείων, ο περιορισμός της παραγωγικής δραστηριότητας, τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας δημιουργούν τεράστια προβλήματα στην ελληνική οικογένεια κοινωνικά, οικονομικά, ψυχολογικά. Κύριο ζήτημα είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, ώστε να μην υπάρξει ανεξέλεγκτη εξάπλωση  του ιού στον πληθυσμό. Ωστόσο στο επίκεντρο του προβληματισμού της εκπαιδευτικής κοινότητας  τίθεται το θέμα της διατήρησης της παιδαγωγικής επικοινωνίας των εκπαιδευτικών με τους/τις μαθητές/-τριες και η συνέχιση της  μαθησιακής διαδικασίας ειδικά στις συνθήκες του υποχρεωτικού εγκλεισμού που καλούνται να βιώσουν.

 Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουμε από καιρό και επισημαίνουμε επανειλημμένως  τα χρόνια προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, την έλλειψη τεχνολογικού εξοπλισμού, την ελλιπή επιμόρφωση και την υποχρηματοδότηση  των σχολείων. Ειδικότερα όσον αφορά στην επιμόρφωση στις Νέες Τεχνολογίες Α και Β επιπέδου:

α. Δεν διαθέτουν όλοι οι εκπαιδευτικοί επιμόρφωση Α επιπέδου (βασικές γνώσεις πληροφορικής) η οποία έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια

β. Την επιμόρφωση Β΄ επιπέδου μπορούσαν να παρακολουθήσουν μόνο λίγες ειδικότητες και αφορούσε κυρίως λογισμικά τα οποία αξιοποιούνταν σε δια ζώσης διδασκαλία.

γ. Το Β1 επίπεδο, το οποίο είναι η μετεξέλιξη του Β επιπέδου και αφορά σε δεξιότητες για τις ψηφιακές πλατφόρμες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (ΠΣΔ) και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, θεωρείται ότι «ολοκληρώθηκε» ενώ υπάρχουν συνάδελφοι που δεν τους δόθηκε ακόμα η ευκαιρία να το παρακολουθήσουν. Επιπλέον δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν όσοι συνάδελφοι είχαν επιμορφωθεί στο Β΄ επίπεδο, αν και όπως προκύπτει δεν έχουν επιμορφωθεί στα νέα εργαλεία του ΠΣΔ που καλούνται τώρα να αξιοποιήσουν για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως διδασκαλίας.

δ. Το Β2 επίπεδο το οποίο πραγματοποιείται κατά την παρούσα περίοδο έχει ελάχιστα προγράμματα οπότε πολύ λίγοι συνάδελφοι θα μπορέσουν να το παρακολουθήσουν.

Προσπαθώντας να ξεπεράσουμε τις ελλείψεις και τις αδυναμίες οι εκπαιδευτικοί του δημόσιου σχολείου ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα του Υπουργείου για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, με αποκλειστικά δικά μας μέσα. Προτάσσοντας τον παιδαγωγικό μας ρόλο, την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια ξεκινήσαμε την εκπαίδευση των μαθητών μας, δημιουργώντας ψηφιακές τάξεις στις πλατφόρμες του Υπουργείου.

Όταν άρχισε η υλοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης , άρχισαν να παρουσιάζονται ένας αριθμός προβλημάτων τα οποία το Υπουργείο όφειλε να γνωρίζει και να έχει φροντίσει  εγκαίρως ώστε να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του ΠΣΔ. Ενώ το Υπουργείο  παρουσιάζει ως επίτευγμα  τις πλατφόρμες σύγχρονης και  ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τον αριθμό των  συμμετεχόντων  εκπαιδευτικών και  μαθητών σε μία προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, οι εκπαιδευτικοί  και οι μαθητές αντιμετωπίζουν μία απίστευτη ταλαιπωρία:

  1. Προβλήματα παρουσιάζονται κατά την εγγραφή των μαθητών στο ΠΣΔ που είτε δεν τους αναγνωρίζει είτε «πέφτει» το σύστημα.
  2. Επίσης υπάρχει ένας αριθμός μαθητών που  δεν διαθέτουν διαδίκτυο ή υπολογιστή σπίτι τους.  Αυτοί οι μαθητές/τριες δυστυχώς δεν θα μπορέσουν να συμμετέχουν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Το ίδιο ισχύει και για ορισμένους/-ες εκπαιδευτικούς οι οποίοι/-ες λόγω των μέτρων της απαγόρευσης δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου και  αποκλείονται από τη διαδικασία.
  3. Η πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία, με τα ισχύοντα δεδομένα, είναι ακόμα πιο δύσκολη για συγκεκριμένες κατηγορίες μαθητών/-τριών όπως είναι οι έγκλειστοι/-ες των σωφρωνιστικών καταστημάτων, οι πρόσφυγες, οι μαθητές/-τριες των ειδικών σχολείων. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις το υπουργείο δεν έχει πάρει ακόμα καμία πρωτοβουλία προκειμένου να άρει τα εμπόδια.
  4. Από τη Δευτέρα 23/3 που επίσημα ξεκινούσε η εξ αποστάσεως εκπαίδευση το ΠΣΔ δεν άντεξε την υπερφόρτωση και έπεσε. Ώρες προσπαθούν εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές/τριες να μπουν στη πλατφόρμα της ηλεκτρονικής τάξης,   όταν δε το πετύχαιναν και ενώ βρίσκονταν στη διαδικασία της επεξεργασίας, τους «πετάει»  ξαφνικά έξω με αποτέλεσμα να χάνουν όση εργασία είχαν κάνει. Την Τρίτη 24/3 το σύστημα ήταν τελείως ανενεργό.

Δεδομένων όλων αυτών των προβλημάτων και κυρίως προκειμένου η εξ αποστάσεως εκπαίδευση να μην οδηγήσει σε ολόκληρες κοινωνικές κατηγορίες σε εκπαιδευτικό αποκλεισμό τονίζουμε ότι  αυτή δεν μπορεί να υποκαταστήσει την παιδαγωγική διαπροσωπική σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή. Επισημαίνουμε ότι από τις οδηγίες του Υπουργείου δεν προκύπτει σε καμία περίπτωση ότι η τηλεκπαίδευση  έχει  υποχρεωτικό χαρακτήρα (για μαθητές και εκπαιδευτικούς) και αλλά ούτε και  μπορεί να έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα δεδομένων των περιορισμών που αναπτύχθηκαν παραπάνω.

Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί έχουμε τη βούληση να σταθούμε δίπλα στους μαθητές/-τριές μας και να στηρίξουμε με όποια μέσα διαθέτουμε το δημόσιο σχολείο. Το Υπουργείο, με τη σειρά του, έχει την πολιτική ευθύνη να λάβει συγκεκριμένα μέτρα μέσα σε αυτήν την έκτακτη συγκυρία :

  • Να πραγματοποιούνται οι εργασίες των εκπαιδευτικών με τις δυνατότητες που παρέχει η τηλεργασία, χωρίς υποχρεωτική παρουσία τους στα σχολεία.
  • Να μην χρησιμοποιηθεί η τηλεκπαίδευση ως μέσο κάλυψης της ύλης.
  • Θα πρέπει να θεωρηθεί ως εξεταστέα ύλη για τις πανελλαδικές εξετάσεις αυτή που διδάχθηκε μέχρι την ημέρα αναστολής της λειτουργίας των μαθημάτων (10/3) και μάλιστα λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά σχολεία δεν είχαν εγκαίρως καλυφθεί τα κενά των εκπαιδευτικών. Να υπάρξει αύξηση του αριθμού των εισακτέων.
  • Να ληφθεί υπόψη, για το επόμενο σχολικό έτος, ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες διδάχθηκαν ελλιπώς την ύλη της τρέχουσας  χρονιάς και αναλόγως αυτή να προσαρμοσθεί.
  • Να μην πραγματοποιηθούν οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις και να αξιοποιηθεί διδακτικά ο χρόνος αυτός.
  • Να ενισχυθεί άμεσα τεχνικά το ΠΣΔ και να λειτουργήσει η τηλεκπαίδευση χωρίς να δημιουργεί επιπλέον ταλαιπωρία σε μαθητές και εκπαιδευτικούς.
  • Να ληφθούν ειδικά μέτρα ώστε εκπαιδευτικοί και μαθητές να έχουν δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο και να βρεθεί άμεσα λύση στην έλλειψη τεχνολογικού εξοπλισμού σε μαθητές και εκπαιδευτικούς . Ιδιαίτερη έμφαση να δοθεί στους έγκλειστους μαθητές/-τριές μας.
  • Να χρησιμοποιηθεί η δημόσια τηλεόραση και το ραδιόφωνο για προβολή εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
  • Nα συνεχιστεί, μετά το πέρας της κρίσης, με περισσότερα προγράμματα η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Α΄ και Β΄ επιπέδου στην αξιοποίηση των ΤΠΕ, πάγιο αίτημα των εκπαιδευτικών.